Finans profesyonelleri kendilerinden beklenen klasik görevlerin ve raporlama beklentilerinin üzerine çıkarak geçmişe göre daha etkin roller üstlenmeye başladı. Fakat özellikle konu gelecek tahmini (forecast) olduğunda gelişim için ellerinde hala önemli fırsatlar bulunuyor.
Strateji uzmanları “Michael Coveney ve Gary Cokins’in Budgeting, Planning, and Forecasting in Uncertain Times” kitabının girişinde belirttiği gibi ”İş dünyasında işlerin yürütülme hızı ve karmaşıklığı arttıkça planlamaya ayrılan zaman diliminde dramatik bir düşüş oldu.” “Sonuç olarak, geleneksel yöntemlerle yapılan stratejik planlama, yıllık bütçeleme, üçer aylık tahminler ve aylık raporlama birçok organizasyon için uygulanabilir olmaktan çıkmıştır”.
495 adet finans çalışanı ile yapılan anketler üzerinden hazırladıkları kitaplarında bütçe ve planlamanın şirketlerdeki durumunu yansıtıyorlar. Anketlerden birkaç adet çıkarımı sizinle paylaşmak istedik:
Senaryo planlamasında eksiklikler var. Beklenmedik bir olayla herşeyin bir anda kötüye gitmesi tüm bütçe tahminlerinin geçerliliğini yitirme tehlikesi şirketlerin korkulu rüyalarındandır. Başka bir yandan da şirketler her an yeni bir teknoloji veya ürün, yepyeni bir satış kanalı veya pazarlama stratejisi geliştirip bütçe tahminlerini dünün gazetesine çevirebilir. Fakat birçok şirket bütçelerini hazırlarken olağan ve beklenen durumlar dışında bir senaryo üzerinde çalışmıyor. Ankete katılanların sadece %46’sı senaryo planlaması üzerinde çalıştıklarını belirtti. Katılımcılar kaynak ve süre yetersizliğini bunun ana nedeni olarak belirtirken, senaryo planlamasının tamamen gereksiz olduğunu düşünenler de önemli bir orandaydı (%23).
Excel’de bütçeleme devam ediyor. Teknolojinin ve bütçeleme araçlarının gelişimine rağmen şirketler hala birçok işlerini excel ile takip etmeye devam ediyor. Ankete katılanları yarısından fazlası; nakit akım planlaması (%71), yatırım planlaması (%67), gelecek tahmini (%64), finansal planlama ve bütle (%56), stratejik planlama (%53) işlevlerini excel ve benzeri araçlarla yürütmeye devam ettiğini bildirdi. Excel ile bütçeleme ise bütçe süreçlerinin gelişiminin önünde engel oluyor.
Finans yöneticileri klasik bütçelemeyi bırakmıyor.Kendini sürekli geliştiren ve kullanımı artan forecasting (gelecek tahmini) temelli bütçeleme dijital çağda birçok şirket için en önemli önceliklerden olmasına rağmen; birçok finans yöneticisi hala geleneksel ve geçmiş dönem verileri temelli bütçelemeden vazgeçemiyor. Ankete katılanların %62’si geleneksel bütçelemenin şirket ihtiyaçlarını tamamen veya en azından önemli bir seviyede karşıladığını belirtirken, Forecasting araçları için bu yüzde %55 seviyesinde kaldı.
Stratejik planlamada forecasting kullanımı yetersiz. Şirketler stratejik planlamalarına yön vermek için gelecek tahminlerini gözönünde bulundurmanın değerini hafife alabiliyorlar. Birçok şirket ise yoğun çabalara rağmen stratejik planlama ve forecasti senkronize etmekte zorlanıyor. Anket katılımcılarının sadece %50’si bu senkronizasyonda başarılı olduklarını düşündüklerini belirtti.
Finans ana rolde. Katılımcıların %80’i finansın stratejik planlamada başrolde olduğunu belirtirken, %86’sı gelecek tahminleri için en önemli araçları olarak finansal verileri işaret etti.
Zamanın kıymeti gün geçtikçe artıyor, fakat bütçe hala kurumsal bir şirket olmak için vazgeçilmezler arasında. Bu durumda bütçe süreçlerini zamanın gereklerine uydurarak sürdüren şirketler ve çalışanlar öne çıkacaklardır.
Volkan ÇETİNLivaBudget Ürün Müdürü
Referanslar